İnme Riskini Azaltmanın Yolları

Felç olarak da bilinen inme, dünya genelinde her yıl milyonlarca insanın yaşamını altüst ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, inme, kalp hastalıklarından sonra en sık görülen ölüm nedeni. Ancak uzmanlar uyarıyor: Bu tablo değişebilir. Çünkü inme, büyük oranda önlenebilir bir sağlık sorunu.

Bugün Dünya İnme Günü. Uzmanlar, inme riskine karşı bireyleri uyarıyor: “Sigara, yüksek tansiyon ve hareketsizlik üçlüsüne dikkat. Hayat tarzınızı değiştirerek riski yarı yarıya düşürebilirsiniz.”

İnme Nedir ve Neden Bu Kadar Tehlikeli?

İnme, beyne giden kan akışının aniden kesilmesiyle oluşur. Bu durum, beynin oksijensiz kalmasına neden olur ve müdahale edilmezse kalıcı hasar ya da ölümle sonuçlanabilir. Kritik eşik ilk 24 saattir; zamanında müdahale hayat kurtarır. Ne yazık ki birçok vaka, erken belirtiler göz ardı edildiği için geri dönülmez sonuçlara yol açıyor.

İyi haber şu: İnme vakalarının yaklaşık %80’i, yani büyük çoğunluğu, doğrudan bizim kontrolümüzde olan faktörlerle ilişkili.

Bilim Ne Diyor? İşe Yarayan Koruma Stratejileri

Uzmanların önerdiği yöntemler, yalnızca teoride değil; sayısız bilimsel çalışmayla destekleniyor. İşte inme riskini ciddi oranda azaltan 5 temel adım:

🛑 1. Sigara Bırakılmalı

Tütün, inme riskini ikiye katlıyor. Sigarayı bıraktıktan sadece 12 ay sonra risk %50 oranında azalıyor. Beş yıl içinde ise sigara içmeyenlerle eşit seviyeye iniyor. Nikotin bağımlılığı zor bir döngü olabilir ama nikotin bantları, danışmanlık ve destek grupları ile başarı şansı artıyor.

🩺 2. Tansiyona Dikkat

Yüksek tansiyon (hipertansiyon), inme vakalarının en yaygın sebebi. Hedef değer: 120/80 mmHg. Tansiyonu kontrol altına almak için sadece ilaçlara değil, günlük alışkanlıklara da odaklanmak gerekiyor. Tuz tüketimini azaltmak, düzenli egzersiz yapmak ve stresi yönetmek etkili adımlardan bazıları.

🥗 3. Beslenme Alışkanlıklarınızı Gözden Geçirin

Kötü beslenme, fazla kiloya, diyabete ve kolesterol sorunlarına kapı açar. Hepsi de inme riskini artırır. Uzmanların önerisi net: Akdeniz diyeti. Zeytinyağı, sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve balık ağırlıklı bu diyet şekli, damar sağlığını korur ve riski yaklaşık %20 azaltır.

Ek İpucu: Günde 5 gramdan fazla tuz almayın. Yulaf, mercimek gibi lifli gıdalarla kolesterolü dengeleyin.

🏃 4. Hareketsizlik En Büyük Tuzak

Her gün hareketsiz geçirilen saatler, farkında olmadan felce zemin hazırlar. Uzmanlara göre, haftada en az 5 gün, 30 dakikalık orta düzeyde fiziksel aktivite (tempolu yürüyüş, bisiklet, yüzme) inme riskini %25 azaltıyor. Yoga ve nefes egzersizleri de stresi azaltarak dolaylı fayda sağlıyor.

🧬 5. Kronik Hastalıklarınızla Barışın, Ama Gözünüz Üzerlerinde Olsun

Diyabet, yüksek kolesterol, kalp ritim bozuklukları… Hepsi inme riskini artırıyor. Ancak bu hastalıklarla yaşamak, her zaman risk altında olmak anlamına gelmiyor. Yeter ki takip altında olsunlar. Örneğin:

• Diyabet: HbA1c seviyesi %7’nin altında tutulmalı.
• Kolesterol: LDL’yi düşüren statinler, damar tıkanıklığını önlüyor.
• Aritmi: Doktor önerisiyle antikoagülan (kan sulandırıcı) tedavi, pıhtı riskini azaltıyor.
• Alkol: Kadınlar için günde 1, erkekler için 2 birimi geçmemek gerekiyor.

Belirtileri Tanıyın, Harekete Geçin

İnme geçiren birini zamanında fark etmek, hayatını kurtarabilir. FAST testi ile akılda tutması kolay 3 belirti:

• Face (Yüz): Ani yüz kayması, özellikle tek taraflı.
• Arm (Kol): Kolda ani güçsüzlük.
• Speech (Konuşma): Bozuk ya da anlaşılmaz konuşma.
• Time (Zaman): Bu belirtiler varsa, hemen 112’yi arayın.

Her saniye önemlidir.

Kaynak Haber Merkezi